nick ponsioen


Beste Guus (Work in progress)
Op zoek naar Guus van Hemert

2023 / 2024 Beste Guus verteld het verhaal van kunstenaar, schrijver en jezuïet Guus van Hemert. In 2023 kwam ik hem op het spoor door een uit de hand gelopen verzameling ansichtkaarten. Stap voor stap via boeken, archieven en kenissen van Amsterdam tot Leuven kwam ik steeds meer te weten over Guus. Het blijkt een man die mij enorm inspireerd, en ik denk nog vele anderen. Zijn verhaal en de weg daar naar toe is vereeuwigd in het boek: Beste Guus.


Zonder verhaal is alles gewoon precies zoals het is. Zonder verhaal is een ansichtkaart met een foto van een blauw vogeltje er op precies dat. Maar eenmaal bestempeld met een boodschap en een zegel ontstaat er een verhaal. Een verhaal dat kan reizen van A naar B, en soms zelfs de wereld ziet.  

Al een hele poos verzamel ik ansichtkaarten. Bij voorkeur kaarten waarop is geschreven. Zulke kaarten noem je gelopen kaarten is mij ooit verteld. Ik gok omdat de postbode er ooit mee rond liep. Het is fascinerend om te lezen hoe er vroeger met elkaar werd gecommuniceerd. In een poging om het overzicht van alle kaarten te bewaren besloot ik ze te digitaliseren. Tijdens dat proces kwam ik het er achter dat ik een aantal kaarten heb die zijn verzonden naar het zelvde adres. Het bleek het adres van Guus van Hemert. Een kunstenaar, schrijver en jezuïet.

Guus blijkt te beschikken over een rijk euvre. Hij liet spullen - zoals brieven, dagboekken en tv-programma’s - zurgvuldig achter in verschillende archieven. Op de mensen die hem mochten mee maken liet hij een bijzondere indruk achter. De woorden die hij schreef met zijn pen inspireren mij. Wie is Guus en wat was zijn blik op de wereld om hem heen? Het zijn enkele vragen waar ik naar opzoek ga in dit project.




  

“Guus kon onderweg zijn, of ergens in de wei gaan zitten om te tekenen. Echt verloren, en dan ineens was de dag voorbij. Zo’n dromer”





Guus van Hemert (Voorburg, 17 augustus 1927 - Nijmegen, 12 augustus 2011) was een Nederlands jezuïet. Ook was hij (behalve priester) catecheet en eindredacteur van de Nieuwe Katechismus, kunsthistoricus, kunstenaar, tv- en radiomaker, columnist en schrijver.

Guus vervolgde zijn middelbare schoolopleiding aan het Aloysiuscollege van de Jezuïeten. Deze periode viel grotendeels samen met de Duitse bezetting en de hongerwinter. Guus liet zijn intellectuele capaciteiten zien door met uitstekende resultaten zijn Gymnasium A af te ronden, terwijl zijn artistieke talenten zich begonnen te ontwikkelen in tekenen en schilderen. Na enkele maanden aan de Academie voor Beeldende Kunsten trad hij begin 1947 toe tot het tweejarige noviciaat van de Jezuïeten in Grave. Na het afleggen van zijn eerste geloften in 1949, voltooide hij zijn studies in Filosofie, kunstgeschiedenis, archeologie en theologie. Op 31 juli 1959 werd Van Hemert tot priester gewijd in de kerk van Sint Servaas. Vervolgens bracht hij nog een jaar door met geestelijke bezinning in Dublin, Ierland, voordat hij in 1964 zijn laatste plechtige geloften aflegde. Gedurende zijn carriere pububliceerde Guus meerdere boeken, schreef hij collumns voor onderandere dagblad Trouw en presenteerde verschillende televisie programma’s voor onderandere omroep KRO. Veelal met betrekking tot kunst en het geloof.

Guus van Hemert op Wikipedia 

Dit project is een werk in uitvoering. Op het moment ben ik druk bezig met het interviewen van oude bekende van Guus. Ook bezoek ik archieven waar brieven en dagboeken van Guus opgeslagen liggen. Het is een tijd en energie rovend process, met veel matriaal om mee te werken. Enige tijd geleden maakte ik daarom een korte audio documentaire om het process vast te leggen.